معیشت کارگران زیر چرخ خودرو له شد !
فورد تحت تاثیر تقاضای کمتر از حد انتظار برای خودروهای برقی، هزار کارگر را در کارخانه خودروهای برقی در کلن آلمان، اخراج خواهد کرد.
این خودروساز آمریکایی اعلام کرد: کاهش مشاغل تا حد امکان با ترک داوطلبانه و بازخرید انجام خواهد شد. این اقدام پس از طرح سازماندهی مجدد در نوامبر ۲۰۲۴ انجام می‌شود که نیروی کار فورد را ۴۰۰۰ نفر در اروپا و انگلیس کاهش می‌دهد و ۲۹۰۰ نفر از این تعداد، در آلمان تعدیل خواهند شد.
فورد در دام خودروهای برقی
در بیانیه فورد آمده است: تقاضا برای خودروهای برقی در اروپا، به طور قابل‌توجهی کمتر از پیش‌بینی‌های صنعت است. کارخانه خودروهای برقی فورد در شهر کلن آلمان که خودرو برقی مدل شاسی‌بلند اکسپلورر را تولید می‌کند، از ژانویه ۲۰۲۶ به جای دو شیفت در روز، به یک شیفت در روز تغییر خواهد کرد. این تصمیم نشان‌دهنده یک عقب‌نشینی تاکتیکی از سوی فورد در برابر واقعیت‌های بازار است، بازاری که علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در حوزه خودروهای الکتریکی، همچنان با چالش‌های جدی در پذیرش عمومی و تقاضا روبروست.
بر اساس گزارش فورچون، خودروهای برقی در سال منتهی به ژوئیه، ۱۵.۶ درصد از بازار اروپا را به خود اختصاص دادند که نسبت به ۱۲.۵ درصد در مدت مشابه سال میلادی گذشته افزایش یافته است. رشد این بازار، کندتر از حد انتظار بوده که بخشی از آن به دلیل حذف یارانه‌های خرید در آلمان است. این آمار، اگرچه نشان‌دهنده روند رو به رشد خودروهای برقی است، اما سرعت این رشد به اندازه‌ای نیست که بتواند انتظارات و سرمایه‌گذاری‌های کلان شرکت‌هایی مانند فورد را توجیه کند. حذف یارانه‌های دولتی در آلمان، یکی از بازیگران اصلی بازار خودروهای برقی در اروپا، ضربه بزرگی به این بازار نوپا وارد کرده و باعث شده تا مصرف‌کنندگان در تصمیم‌گیری برای خرید خودروهای برقی با تردید بیشتری عمل کنند.
چرا فورد در اروپا به دردسر افتاده است؟
طبق اعلام انجمن تولیدکنندگان خودرو اروپا، فورد در هفت ماه اول سال میلادی جاری، ۲۶۰ هزار دستگاه خودرو از انواع مختلف فروخت که ۰.۷ درصد افزایش داشته و سهم بازار ۳.۳ درصدی خود را حفظ کرده است. این آمار کلی، در نگاه اول ممکن است نشان‌دهنده ثبات نسبی باشد، اما در پس این اعداد، چالش‌های عمیق‌تری نهفته است. فورد، مانند بسیاری از خودروسازان بزرگ، با یک گذار استراتژیک دشوار روبروست: انتقال از تولید خودروهای با موتور احتراق داخلی به خودروهای برقی. این گذار نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم در تحقیق و توسعه، تغییر خطوط تولید و آموزش نیروی کار است. با این حال، تقاضای ضعیف برای خودروهای برقی، این فرآیند را با موانع جدی مواجه کرده است.
تعدیل نیروی کار و کاهش شیفت‌های تولید در کارخانه‌های کلن، نشان‌دهنده بازنگری اساسی فورد در استراتژی تولید خودروهای برقی در اروپا است. به نظر می‌رسد فورد در حال اولویت‌بندی مجدد منابع خود و تمرکز بر مدل‌های سودآورتر است، در حالی که با واقعیت کند بودن پذیرش خودروهای برقی در بازارهای کلیدی اروپا دست و پنجه نرم می‌کند.
این وضعیت، زنگ خطری برای کل صنعت خودروسازی است و نشان می‌دهد که گذار به سمت حمل و نقل پایدار، مسیری پرپیچ و خم و چالش‌برانگیز خواهد بود که نیازمند هماهنگی بیشتر بین سیاست‌گذاران، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است. آیا فورد می‌تواند از این بحران عبور کند و استراتژی جدیدی برای رقابت در بازار رو به تحول خودروهای برقی اروپا اتخاذ نماید؟ یا این تعدیل‌ها تنها آغاز مسیری دشوارتر برای این خودروساز کهنه‌کار خواهد بود؟
درس‌هایی که ایران باید از تجربه فورد بگیرد:
- واقع‌بینی در پیش‌بینی تقاضا: همانطور که فورد در پیش‌بینی تقاضا برای خودروهای برقی در اروپا دچار اشتباه شد، ایران نیز باید در برنامه‌ریزی‌های خود برای ورود خودروهای برقی، واقع‌بین باشد. نباید انتظار داشت که تقاضا به طور ناگهانی و سریع افزایش یابد، مگر اینکه مشوق‌های قوی و زیرساخت‌های لازم فراهم شود.
- اهمیت زیرساخت شارژ: خبر نشان می‌دهد که حتی در اروپا، نبود یا ناکافی بودن زیرساخت شارژ می‌تواند مانع بزرگی باشد. در ایران، که این زیرساخت‌ها بسیار محدودتر است، این چالش چندین برابر خواهد بود. قبل از ورود گسترده خودروهای برقی، باید سرمایه‌گذاری جدی در احداث ایستگاه‌های شارژ در سراسر کشور، به‌ویژه در جاده‌های بین شهری و مناطق مسکونی، صورت گیرد.
-
نقش یارانه‌ها و مشوق‌ها: حذف یارانه‌ها در آلمان منجر به کندی بازار شد. این نشان می‌دهد که دولت‌ها نقش مهمی در تحریک تقاضا برای فناوری‌های نوپا مانند خودروهای برقی دارند. ایران نیز باید سیاست‌های حمایتی مناسبی را در نظر بگیرد؛مانند:
کاهش تعرفه‌ها و مالیات برای خودروهای برقی وارداتی یا تولید داخل.
ارائه وام‌های کم‌بهره برای خرید خودروهای برقی.
یارانه‌های هدفمند برای خرید یا نصب شارژر خانگی.
ایجاد مزیت برای خودروهای برقی در مناطق طرح ترافیک یا عوارض جاده‌ای.
- اقتصاد تولید و هزینه تمام شده: فورد با چالش هزینه تولید و عدم توجیه اقتصادی در شرایط فعلی روبرو است. در ایران نیز، اگر قیمت تمام شده خودروهای برقی (به دلیل هزینه‌های واردات قطعات، تولید باتری، و فناوری) بالا باشد، مصرف‌کننده ایرانی که با محدودیت‌های اقتصادی روبرو است، تمایلی به خرید نخواهد داشت. بنابراین، تمرکز بر بومی‌سازی فناوری باتری و قطعات کلیدی، و کاهش هزینه‌های تولید، حیاتی است.
- مدیریت گذار و نیروی کار: همانطور که فورد مجبور به تعدیل نیرو شد، ایران نیز باید به فکر مدیریت گذار نیروی کار از صنعت خودروهای بنزینی به خودروهای برقی باشد. این شامل آموزش مجدد نیروی کار برای تعمیر و نگهداری خودروهای برقی، تولید باتری، و توسعه زیرساخت‌های شارژ است.
- ترکیب سبد انرژی: افزایش خودروهای برقی نیازمند افزایش تولید برق است. اگر این برق از منابع سوخت فسیلی تولید شود، مزایای زیست‌محیطی خودروهای برقی کمرنگ می‌شود. ایران باید سرمایه‌گذاری در منابع تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی) را همزمان با توسعه خودروهای برقی افزایش دهد تا از این گذار، بیشترین بهره را ببرد.
تأثیرات احتمالی بر صنعت خودرو و اقتصاد ایران:
تغییر در زنجیره تأمین: صنعت خودروی ایران که عمدتاً بر موتورهای احتراق داخلی متمرکز است، نیاز به بازنگری اساسی در زنجیره تأمین و توسعه توانمندی در زمینه تولید باتری، موتورهای الکتریکی، و سیستم‌های کنترلی خواهد داشت. این می‌تواند فرصتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآوری باشد.
کاهش وابستگی به واردات بنزین: با افزایش سهم خودروهای برقی، مصرف بنزین کاهش یافته و می‌تواند به کاهش کسری تراز تجاری کشور (ناشی از واردات بنزین) کمک کند.
بهبود کیفیت هوا در شهرهای بزرگ: اگرچه خودروهای برقی هیچ آلایندگی مستقیمی ندارند، اما نحوه تولید برق اهمیت دارد. با این حال، حتی با در نظر گرفتن آلایندگی نیروگاه‌ها، خودروهای برقی معمولاً نسبت به خودروهای بنزینی فرسوده و ناکارآمد رایج در ایران، اثرات زیست‌محیطی کمتری دارند.
چالش‌های اقتصادی: هزینه‌های بالای تحقیق و توسعه، تولید باتری، و احداث زیرساخت شارژ، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است که ممکن است در شرایط اقتصادی فعلی ایران، چالش‌برانگیز باشد.
در نهایت، تجربه فورد نشان می‌دهد که گذار به خودروهای برقی، مسیری پیچیده و بدون تضمین موفقیت سریع است. ایران باید با در نظر گرفتن شرایط خاص خود، از تجربیات جهانی درس گرفته و با برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری هوشمندانه، و سیاست‌گذاری حمایتی، این گذار را به شکلی مدیریت کند که هم به نفع محیط زیست باشد و هم چالش‌های اقتصادی و اجتماعی کمتری ایجاد کند.
منبع: گسترش نیوز
