ادبیات فارسی، قلب تپنده روابط ایران و تاجیکستان است

هیئت فرهنگی تاجیکستان طی سفر خود به ایران در نشست‌ها و کارگاه‌های مختلفی شرکت کردند. این هیئت با حضور در خانه کتاب و ادبیات ایران از این موسسه و زیرمجموعه‌های آن همچون خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) و شبکه کتاب بازدید کرده و با ابراهیم حیدری، مدیرعامل این موسسه دیدار و گفت‌وگو کردند.

ضرورت برنامه‌ریزی منسجم برای تعمیق روابط فرهنگی

ابراهیم حیدری در این دیدار ضمن معرفی خانه کتاب و ادبیات ایران و تشریح فعالیت‌های آن از جمله بانک اطلاعاتی صنعت نشر کشور، برپایی نمایشگاه‌‌های کتاب، جوایز و جشنواره های ادبی، تخصیص شابک و… به اشتراکات فرهنگی، زبانی، ادبی و شعری میان ایران و تاجیکستان اشاره کرد و گفت: همین نقاط اشتراک بهترین بستر برای گسترش مراوداتی است که می‌تواند به‌عنوان زیرساختی مستحکم، سایر تعاملات از جمله روابط اقتصادی و همکاری‌های میان‌بخشی را نیز تقویت کند. حوزه شعر، ادبیات و فرهنگ اصلی‌ترین سرمایه مشترک ماست و این پیوند عمیق فرهنگی، به‌ویژه میان ایران و کشورهای هم‌زبان، احساس نزدیکی و ارادت قلبی ویژه‌ای ایجاد کرده است.  

او با بیان اینکه کشور تاجیکستان به‌عنوان یکی از شرکای جدی و اثرگذار در حوزه شعر و ادبیات فارسی، همواره جایگاه ویژه‌ای داشته است، اضافه کرد: در گذشته میان ایران و تاجیکستان تعاملاتی در حوزه مراودات فرهنگی وجود داشت، اما امروز بیش از هر زمان دیگری، نیازمند برنامه‌ریزی منسجم، هدفمند و عملیاتی هستیم؛ به‌ویژه در سطح بدنه کارشناسی و مدیران میانی که نقشی تصمیم‌ساز دارند. گزارش‌های کارشناسی، بازدیدهای میدانی و فعالیت‌های حرفه‌ای شما می‌تواند تأثیر بسزایی در تعمیق مراودات فرهنگی میان دو کشور داشته باشد.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در پایان سخنان خود گفت: این میان، خانه کتاب و ادبیات ایران یکی از مهم‌ترین نهادهایی است که می‌تواند نقش تسهیل‌گر ارتباط میان کارشناسان، مدیران، بخش خصوصی و فعالان حوزه نشر و فرهنگ را ایفا کند. ما آمادگی کامل داریم تا در حوزه‌های چاپ، نشر، ویراستاری، آموزش و برگزاری محافل و برنامه‌های فرهنگی، همکاری‌های گسترده‌ای با تاجیکستان داشته باشیم. همچنین آمادگی داریم از ظرفیت چاپخانه‌های توانمند ایران برای چاپ آثار مشترک و انتشار آن‌ها استفاده کنیم.

همکاری‌های مشترک برای گسترش نشر 

این هیئت فرهنگی تاجیکستان با هدف گسترش تعاملات فرهنگی و ارتقای همکاری‌های حرفه‌ای در حوزه نشر، در مجموعه‌ای از کارگاه‌های آموزشی تخصصی شرکت کرد که توسط خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

یکی از این کارگاه‌ها که با با همکاری انجمن ناشران کودک و نوجوان برگزار شد، به موضوعاتی همچون آشنایی با بازار کتاب کودک و نوجوان، ویژگی‌های محتوایی کتاب کودک و نوجوان و شاخص‌های تصویری و هنری این حوزه اختصاص داشت. به‌واقع کارشناسان و فعالان حوزه نشر ضمن ارائه مباحث آموزشی، به تبادل تجربه درباره روندهای روز بازار کتاب کودک و نوجوان، معیارهای کیفی تولید محتوا و نقش تصویرگری در جذب مخاطب پرداختند. همچنین زمینه‌های همکاری مشترک میان ناشران ایرانی و تاجیکی مورد بررسی قرار گرفت.

«کارگاه آشنایی با نشر دیجیتال» نیز با حضور علی محمدپور، رئیس اتحادیه ناشران دیجیتال برگزار شد. در این کارگاه مسائلی چون توضیح درباره ماهیت کتاب الکترونیک و کتاب صوتی و بلوغ ایران در صنعت کتاب دیجیتال، شکل‌گیری کامل صنعت کتاب دیجیتال با تنوع محتوایی در حوزه‌های عمومی، کودک و دانشگاهی، پیشنهاد راه‌اندازی پلتفرم تجاری کتاب دیجیتال در تاجیکستان با الگوبرداری از تجربه ایران، ظرفیت بالای اشتراک زبانی و ادبیات فارسی برای تبادل محتوای دیجیتال به‌ویژه کتاب‌های صوتی، امکان همکاری به‌صورت وایت‌برند با تأمین زیرساخت فنی و عقد قرارداد با ناشران محلی تاجیکستان و امکان انتقال تجربه و دانش به‌صورت دوطرفه برای توسعه همکاری‌های آینده مطرح شد.

هیئت تاجیکی همچنین در کارگاه هوش مصنوعی سعید ایثاری شرکت کردند. گفتنی‌است برگزاری این کارگاه‌ها گامی مؤثر در جهت تقویت دیپلماسی فرهنگی، توسعه ارتباطات نشر و ارتقای سطح دانش تخصصی فعالان حوزه کتاب کودک و نوجوان ارزیابی می‌شود.

کیفیت چاپ و صحافی در ایران

بازدید از شبکه کتاب از دیگر برنامه های حضور این هیئت تاجیکی در ایران بود. در این دیدار مواردی چون توانمندی صنعت چاپ ایران با وجود تحریم‌ها، کیفیت چاپ کتاب در ایران، خدمات پس از چاپ و وضعیت مطلوب صحافی در ایران، لزوم نشر کتاب‌هایی مانند حافظ و شاهنامه با خط خوانا، شرح ساده و اعراب‌گذاری برای عموم مردم و جوانان، لزوم تبدیل آثار فارسیِ تاجیکستان از خط سیریلیک به فارسی و بالعکس و همکاری کتابخانه‌های ملی دو کشور برای تبادل و ترجمه منابع پژوهشی بررسی و به بحث گذاشته شد.

امیدجان حاجی‌اف، کارشناس ارشد چاپ و مطبوعات وزارت فرهنگ جمهوری تاجیکستان؛ ناصر نظرزاده، کارشناس ارشد بخش گزارشگری مالی و حسابرسی وزارت فرهنگ جمهوری تاجیکستان؛ مظفر فیض‌الله‌اف، رئیس بخش افست شرکت دولتی «شرق آزاد» وابسته به دفتر اجرایی ریاست جمهوری تاجیکستان؛ رحیمه سعدالله‌آوا، متخصص بخش تولید انتشارات «ادیب»؛ الهام غیاث‌اف، مدیر تحریریه دانشنامه‌ها برای کودکان و نوجوانان و تحریریه علمی «دایره‌المعارف ملی تاجیک»؛ گلنازه وزیرزاده، مدیر بخش کتاب‌های پزشکی، فنی، کشاورزی و صنعتی انتشارات «عرفان» و زبیدالله امام‌اف، متخصص مالی شرکت دولتی تأمین و تجارت «کتاب» در این کارگاه‌ها و دیدار‌ها حضور پیدا کردند.