تور طلایی ترامپ به حاشیه خلیج‌فارس
دونالد ترامپ امروز راهی توری عربی به سه کشور عربستان، قطر و امارات شد. سفرهایی که بنا بر تحلیل بسیاری از کارشناسان، بیش از آنکه بر اساس حل بحران‌های منطقه‌ای باشد، اهداف اقتصادی را دنبال می‌کند.
دونالد ترامپ در ماه نخست ریاست‌جمهوری‌اش یک بار در پاسخ به اشتیاق عربستان برای میزبانی از رئیس‌جمهور آمریکا به خبرنگاران گفته بود: «عربستان یک تریلیون دلار بدهد، پیش از همه کشورها به آنجا سفر خواهم کرد.» عربستان هم با وعده سرمایه‌گذاری‌های کلان، به این درخواست جامه عمل پوشید و به این ترتیب بود که دونالد ترامپ راهی ریاض شد و امروز مورد استقبال باشکوه این کشور قرار گرفت.
از همین رو هم هست که سایت شبکه تلویزیونی سی‌جی‌تی‌ان چین در تحلیلی بیان داشت: «در قلب برنامه سفر ترامپ، بیش از اینکه مسائل دیپلماتیک دنبال شود، سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی مشاهده می‌شود.»
بنا بر این تحلیل، دولت ترامپ روندی موسوم به «مسیر سریع» برای سرمایه‌گذاری معرفی کرده که سرمایه‌گذاری‌های خارجی کشورهای متحد را در آمریکا تسهیل می‌کند؛ اقدامی که مورد استقبال کشورهای خلیج فارس قرار گرفته و از جمله امارات متحده عربی اعلام کرده قصد دارد در دهه آینده ۱/۴ تریلیون دلار در ایالات متحده سرمایه‌گذاری کند.
علاوه بر این، واشنگتن به‌طور مقدماتی با توافق تسلیحاتی ۳/۵ میلیارد دلاری با عربستان سعودی موافقت کرده که شامل موشک‌های پیشرفته هوا به هوا و تجهیزات پشتیبانی است.
همچنین بیزینس اینسایدر نوشته است: از زمان آخرین سفر ترامپ به عربستان یعنی از سال 2017 تاکنون، کشورهای حوزه خلیج فارس جایگاه خود را در اقتصاد سیاسی جهانی به‌عنوان منابع مهم سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی دگرگون کرده‌اند.
اما با توجه به قانونی که از ژانویه 2024 به اجرا درآمده، هر شرکتی که قصد فعالیت تجاری با عربستان سعودی دارد، باید دفتر مرکزی منطقه‌ای خود را در این کشور تأسیس کند. در نتیجه، جذب سرمایه‌های خلیج فارس دیگر به سادگی گذشته نخواهد بود.
با این حال تمام رهبران عربی حوزه خلیج فارس نشان داده‌اند آمادگی بالایی برای تعامل گسترده با ترامپ دارند.
اهداف میزبانان
کشورهایی که در فهرست تور عربی ترامپ قرار گرفته‌اند، هر یک اهدافی را از میزبانی از رئیس‌جمهوری آمریکا دنبال می‌کنند.
در همین ارتباط سایت شبکه خبری سی‌ان‌ان نوشت: عربستان سعودی، به دنبال تعهد امنیتی آمریکا در قبال ثبات منطقه و همچنین همکاری با این کشور برای توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی است.
امارات هرچند سرمایه‌گذاری را محور راهبرد خود برای تعمیق روابط با ایالات متحده می‌داند اما در کنار آن خواهان تبدیل شدن به رهبر جهانی هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۱ است؛ چیزی که بدون دسترسی به تراشه‌های آمریکایی آسان نخواهد بود و بنابراین امیدوار است در سفر ترامپ به این تراشه‌ها دست یابد.
قطر هم که میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است، خواهان حفظ جایگاهش در نگاه واشنگتن است.
سفر به ریاض در میان اما و اگرهای منتقدان
به نوشته نیویورک تایمز اما باید دید آیا دونالد ترامپ با دیدی باز در حال انجام این تور است؟ زیرا از زمان نخستین سفر ترامپ به ریاض در سال ۲۰۱۷ تاکنون اتفاقات زیادی در این کشور رخ داده است.
در آن زمان، تنها یک ماه بعد از سفر ترامپ، محمد بن سلمان به‌طور رسمی ولیعهد شد و پس از آن برنامه «چشم‌انداز ۲۰۳۰» را که طرحی برای اصلاحات اجتماعی و اقتصادی است، ارائه کرد و تغییراتی در جامعه عربستان شکل داد.
با این حال همچنان شفافیت قضایی در این کشور وجود ندارد و به‌طور گسترده از مجازات اعدام استفاده می‌شود، ضمن اینکه تاب‌آوری چندانی برای هر چیزی که بوی مخالفت سیاسی بدهد، وجود ندارد.
سایر اهداف سفر ترامپ
انتخاب عربستان به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی رئیس‌جمهوری آمریکا در حالی انجام شد که دونالد ترامپ در کنار اهداف اقتصادی که از تور خاورمیانه می‌خواهد، در پی دستیابی به وضعیتی در خاورمیانه است که بتواند با آن به وعده‌هایی که در کمپین‌های انتخاباتی خود داده بود، جامه عمل بپوشاند.
او وعده داده بود، صلح را به خاورمیانه باز‌می‌گرداند، از همین رو امیدوار است با حضور در کشورهایی که در این تور به آنها سفر می‌کند و با خودداری از سفر به تل‌آویو، دل‌هایی را به دست آورده و هراسی در دل عده‌ای دیگر بیندازد تا شاید به این مقصود و منظور دست یابد.
