بودجه ۱۴۰۵ باید قطعاً انقباضی بسته شود
یک کارشناس اقتصادی با تأکید بر اینکه در شرایط تورم نزدیک به ۴۰ درصد هیچ راهی جز حرکت به سمت انضباط مالی وجود ندارد، گفت: دولت برای چند سال آینده باید بودجه را بهصورت کاملاً انقباضی و تراز تهیه کند تا ناترازیها و کسریهای انباشته مهار و زمینه برای کاهش تورم فراهم شود.
شاهین شایان آرانی، تحلیلگر اقتصادی، در گفتوگو با آوش درخصوص اینکه دولت باید بودجه را انبساطی ببندد یا انقباضی گفت: با وضعیتی که داریم و تورم حدود ۴۰ درصد و هر سال هم تکرار میشود، هیچ راهی تأکید میکنم هیچ راهی برای دولت و حتی کل حاکمیت وجود ندارد جز اینکه وارد فضای انضباط مالی شود.
او ادامه داد: انضباط مالی یعنی چه؟ اول اینکه دولت خود را کوچک کند و هزینههایش را بهصورت جدی کاهش دهد. دوم اینکه بودجه را تراز ببندد؛ یعنی درآمدها و هزینهها با هم بخواند. سوم اینکه حداقل برای سه تا چهار سال این مسیر را ادامه دهد تا آثار انضباط مالی در فضای کسبوکار و اقتصاد کشور نمود پیدا کند و ناترازیها و کسریهای بودجهای کنترل شود.
شایان آرانی ادامه داد: اگر این روند اجرا شود، کمکم تورم کاهش پیدا میکند و ثبات بیشتری ایجاد میشود. وقتی به این نقطه برسیم و دولت درآمد مازاد داشته باشد و مطمئن باشد این درآمدها تحققپذیر هستند، آنوقت میتواند وارد فاز توسعهای شود و بودجههای بهاصطلاح انبساطی ارائه کند.
این کارشناس مطرح کرد: بودجه ۱۴۰۵ قطعاً و حتماً باید انقباضی باشد. حداقل برای سه تا چهار سال آینده باید اینگونه عمل شود و فقط اگر نتایج مثبت در کاهش تورم و کاهش ناترازیها دیده شد، میتوان به سمت بودجه انبساطی رفت.
شایان آرانی بااشاره به جبران کسری بودجه تصریح کرد: کسری بودجه دو راهکار دارد؛ اول، اجرای مالیات واقعی و کارآمد، یعنی همان پایههای مالیاتی که سالهاست درباره آن حرف زده میشود و به اجرا نمیرسد. دوم، کوچکسازی دولت. هزینههای دولت باید پایین بیاید و کمربندها سفت شود که این موضوع یک عزم ملی میخواهد تا بودجه از حالت ناتراز خارج و تبدیل به بودجهای با مازاد شود.
او اظهار کرد: اگر بحث کسری بودجه مربوط به سال جاری باشد، با تراز بستن بودجه امسال کسری نخواهیم داشت اما اگر بحث کسریهای انباشته سالهای گذشته باشد باید بودجه را کمی سختگیرانهتر و انقباضیتر بست تا مازاد ایجاد شود و بهصورت مرحلهای کسریهای گذشته را جبران کرد. همچنین اگر بودجه تراز نباشد، دوباره کسری ایجاد میشود و این یعنی سم؛ یعنی تشدید تورم و ایجاد بحران بیشتر. کسری زمانی ایجاد میشود که دخلوخرج یکدیگر را پوشش ندهند؛ وقتی درآمد کافی نداریم باید هزینهها را پایین بیاوریم نه اینکه به روشهای نادرست تأمین مالی متوسل شویم.
شایان آرانی بااشاره به اینکه مصارف ارزی چگونه باید مدیریت شود، گفت: مصارف ارزی بخشی از برنامههای توسعهای کشور است و همین بخش هم باید کنترل و کوچک شود. سیاست انقباضی، طبیعتاً سرعت برنامههای توسعه را کاهش میدهد اما چارهای نیست باید تا حد ممکن مسارف ارزی را کاهش داد.
او در ادامه گفت: مصارف ارزی باید به حداقل ممکن برسد؛ آن هم فقط در حدی که بودجه تراز شده اجازه میدهد. یعنی اگر بودجه اجازه تأمین مصارف ارزی را میدهد، طبق روال مدیریت شود. اما اگر مصرف ارزی بیش از ظرفیت بودجه باشد همان بحران قبلی تکرار میشود؛ یعنی ناترازی، کسری بودجه و فشار تورمی. بنابراین مصارف ارزی باید متناسب با توان ایجاد ارز در کشور و در چارچوب بودجه تراز و منضبط مدیریت شود؛ دقیقاً همانطور که قبلاً هم مدیریت میشد.
