جنگ، فرصتی برای اصلاحات بزرگ اقتصادی است

علی سرزعیم، اقتصاددان، در گفت‌وگو با آوش تأکید می‌کند که در این وضعیت، تمرکز باید بر مقاومت اقتصادی، تاب‌آوری ملی و حفظ پیوستگی زنجیره‌های حیاتی باشد. او می‌گوید پشت صحنه جنگ‌ها کارخانه‌ها هستند. اگر آن‌ها بایستند، مقاومت فرو می‌ریزد.

بقا مهم‌تر از پیشرفت است

علی سرزعیم درباره وضعیت اقتصاد ایران در شرایط جنگی و تنش‌های حاد منطقه‌ای به نکاتی کلیدی اشاره کرد و گفت باید بپذیریم در وضعیت جنگی، نمی‌توان انتظار رشد اقتصادی داشت. در چنین شرایطی آنچه اهمیت دارد نه پیشرفت، بلکه بقا و پایداری است.

فشار روانی و اقتصادی بر مردم تعیین‌کننده است

او با تأکید بر تفاوت شرایط عادی با شرایط بحرانی افزود در جنگ‌های فرسایشی، آنچه تعیین‌کننده پیروزی است، توان مردم در تحمل فشار اقتصادی و روانی است. باید دید کدام جامعه زودتر خسته می‌شود و کدام اقتصاد زودتر تسلیم می‌شود. در جنگ‌هایی از این دست، زمان یک ابزار مهم در دست طرفین است.

مفهوم مقاومت اقتصادی باید از شعار خارج شود

سرزعیم با اشاره به مفهوم مقاومت اقتصادی تصریح کرد در اقتصاد مقاومتی باید ابتدا نقاط آسیب‌پذیر را شناسایی کنیم. نمی‌توان به صورت کلی و شعاری از تاب‌آوری صحبت کرد. باید با دقت دید کدام حوزه‌ها، زنجیره‌ها یا گروه‌های جمعیتی در معرض فشار بیشتر هستند و بعد برای این بخش‌ها برنامه‌ریزی مشخص داشت.

سیاست‌گذاری برای تاب‌آوری نیاز به عمل دارد

به گفته این اقتصاددان، تاب‌آوری ملی فقط یک مفهوم تئوریک نیست، بلکه باید به سیاست‌گذاری‌های عملی تبدیل شود. برای مثال اگر زنجیره تأمین دارو یا کالاهای اساسی در معرض خطر است، اولویت باید حفظ این زنجیره‌ها باشد. هر سیاست یا تصمیمی که این زنجیره را دچار اختلال کند، باید اصلاح شود.

قاطعیت اقتصادی هم‌سنگ با قاطعیت نظامی

سرزعیم ادامه داد در این وضعیت، باید همان قاطعیتی که در عرصه نظامی داریم، در حوزه اقتصادی نیز اعمال شود. مقابله با رانت، فساد و تصمیمات ناهماهنگ در چنین شرایطی اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. اگر در زمان جنگ انسجام در تصمیم‌گیری اقتصادی نباشد، مقاومت از درون فرو می‌پاشد.

کارخانه‌ها پشت جبهه جنگ‌اند

او در بخش دیگری از گفت‌وگو به نقش بنگاه‌های تولیدی و کارخانه‌ها اشاره کرد و گفت پشت صحنه جنگ‌ها، کارخانه‌ها هستند. اگر تولید متوقف شود، اگر خط تولید بخوابد، اگر حقوق کارگر پرداخت نشود، اگر انرژی به‌موقع تأمین نشود، جنگ از درون باخته‌ایم. حتی اگر در میدان نبرد پیش‌روی داشته باشیم.

فرصت‌هایی که در دل بحران نهفته‌اند

این اقتصاددان با یادآوری تجربه‌های تاریخی به اهمیت استفاده از فرصت‌های بحران نیز اشاره کرد. در دل بحران‌ها، فرصت‌هایی هم نهفته است. گاه می‌توان از همین فشارها برای اجرای اصلاحاتی بهره برد که در شرایط عادی امکان‌پذیر نیستند. مثل حذف یارانه‌های غیرهدفمند یا مدیریت هوشمند واردات.

شفافیت، عامل کلیدی برای حفظ اعتماد عمومی

سرزعیم همچنین به ضرورت شفاف‌سازی در سیاست‌گذاری اشاره کرد و گفت مردم وقتی احساس کنند در حال فداکاری هستند اما در نقطه مقابل، عده‌ای خاص در حال سوءاستفاده‌اند، دیگر مقاومت نمی‌کنند. شفافیت، عدالت و اطلاع‌رسانی دقیق و صادقانه در چنین شرایطی اهمیت حیاتی دارد.

مقاومت اقتصادی به انسجام و برنامه نیاز دارد

او در پایان تأکید کرد که مقاومت اقتصادی تنها با دستور و شعار ممکن نیست و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، اولویت‌بندی منابع و انسجام ملی دارد. در شرایط جنگی باید سیاست‌گذاران، رسانه‌ها، بخش خصوصی و نهادهای مدنی با هم هماهنگ باشند. اقتصاد باید بجنگد، نه فقط دوام بیاورد.